Η Ουρολογία από ιδιώτες
Στην Θεσσαλονίκη, στις αρχές του 20ου αιώνα οι ουρολογικές παθήσεις αντιμετωπίζονταν από τους γενικούς χειρουργούς, ανάλογα με τις σχετικές γνώσεις και την εμπειρία τους. Δυσκολότερα και πιο εξειδικευμένα περιστατικά κατευθύνονταν στην Αθήνα ή στο εξωτερικό.
Ο πρώτος ειδικός ουρολόγος που εγκαταστάθηκε στην πόλη μας προερχόμενος από Γαλλία ήταν ο Μανθόπουλος Γεώργιος το 1926 ο οποίος και ίδρυσε την Ουρολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Άγιος Δημήτριος» ή παλαιότερα γνωστό ως «Δημοτικό», ενώ συγχρόνως παρείχε τις υπηρεσίες του και σε διάφορες κλινικές της πόλης. Σχεδόν σύγχρονός του, ειδικευθείς και αυτός στην Γαλλία ήταν ο Πολυχρονιάδης Χαρίλαος, που απασχολείτο κυρίως στο ιδιωτικό του ιατρείο και στο ΙΚΑ.
Από τις αρχές της 10ετίας του '40 σιγά-σιγά εγκαταστάθηκαν στην πόλη και άλλοι ουρολόγοι, που άνοιξαν δικές τους ουρολογικές κλινικές, όπως ο Κουκοράβας Χρήστος και ο Αθανασιάδης Πασχάλης. Στην συνέχεια μια πλειάδα ουρολόγων, που είχαν ειδικευθεί σε διάφορα κέντρα (Γαλλία, Γερμανία, Αμερική, Αγγλία, Αθήνα, Θεσσαλονίκη) ήρθαν στην Θεσσαλονίκη και εξασκούσαν την ειδικότητά τους στα ιδιωτικά τους ιατρεία, σε διάφορες ιδιωτικές κλινικές της πόλης, σε νοσοκομεία και βαθμιαία στελέχωσαν και διεύθυναν ουρολογικές κλινικές που άρχισαν να ιδρύονται σε ορισμένα δημόσια νοσοκομεία.
Η Ουρολογία στα Δημόσια Νοσοκομεία
Νοσοκομείο Αγ. Δημήτριος
Η πρώτη ουρολογική κλινική στην Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε στο Δημοτικό Νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος», το έτος 1926. Πρώτος Διευθυντής της και πρώτος ουρολόγος στην Θεσσαλονίκη υπήρξε ο Μανθόπουλος Γιώργος, ο οποίος παρέμεινε διευθυντής μέχρι το 1964. Γεννήθηκε το 1890 στις 40 Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης, όπου και τελείωσε το Γυμνάσιο. Πήρε το πτυχίο της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύθηκε στο Monpelier της Γαλλίας. Διετέλεσε Αναπληρωτής Καθηγητής στο Νοσοκομείο Necker του Παρισιού και Αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού. Κατά την εδώ παραμονή του εξεπαίδευσε πλειάδα ουρολόγων. Υπήρξε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Απεβίωσε το 1969.
Μετά τον Μανθόπουλο προσωρινός Διευθυντής της κλινικής ανέλαβε ο Αηδονόπουλος Θεόδωρος (1964-1969) και στην συνέχεια Διευθυντές διετέλεσαν οι: Ιωάννης Δερματάς (1965-1969) και Δημήτριος Παπαδόπουλος (1969-1977). Προσωρινός Διευθυντής για έναν περίπου χρόνο διετέλεσε ο Γεώργιος Σεφεριάδης (1986-1987) και εν συνεχεία οι κκ. Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος (1987-1989), Γεώργιος Παπαζαφειρίου (1989-2002), Νικόλαος Ιωσηφίδης (2002-2005), Ιωάννης Χρυσογονίδης (2006-σήμερα).
Ιπποκράτειο Νοσοκομείο
Στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ουρολογική κλινική αναπτύχθηκε το έτος 1956 με πρώτο Διευθυντή της τον μετέπειτα καθηγητή
Γεώργιο Χατζηχρήστου (1956-1972). Στη συνέχεια Διευθυντές διετέλεσαν οι Ιωάννης Γαγανάκης (1973-1993), Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος (1993-2002) και Βασίλειος Ρώμπης (2002-σήμερα)
Νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς» ή «Κεντρικό»
Η ίδρυση ουρολογικής κλινικής ή όπως ονομάστηκε «Κλινική Ουροποιητικών Οργάνων» στο τότε ονομαζόμενο "Κεντρικό" Νοσοκομείο έγινε το έτος 1962 και αποτέλεσε σταθμό στην Ουρολογία της Θεσσαλονίκης, διότι συγχρόνως δημιουργήθηκε έδρα Ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο και η κλινική αυτή ήταν η πρώτη Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική του ΑΠΘ. Ο πρώτος καθηγητής Ουρολογίας του ΑΠΘ και Διευθυντής της Κλινικής ήταν ο Βασίλειος Μαλαμίτσης από το 1962 έως το 1968.
Από το 1968 έως το 1972 η διεύθυνση της κλινικής είχε ανατεθεί στον καθηγητή της παιδοχειρουργικής Πετρόπουλο, η δε κλινική λειτουργούσε με τους ευρισκομένους στην κλινική υφηγητές. Ο επόμενος ουρολόγος διευθυντής της κλινικής ήταν ο καθηγητής Γεώργιος Χατζηχρήστου από το 1972 έως το 1990. στην συνέχεια διευθυντές-Καθηγητές Ουρολογίας υπήρξαν οι Αθανάσιος Καλινδέρης (1990-2000), Κωνσταντίνος Γιαννακογιώργος (2000-2003) και Δημήτριος Ραδόπουλος (2003-σήμερα).
424 ΓΣΝΕ
Ο πρώτος στρατιωτικός ουρολόγος που υπηρέτησε στο Νοσοκομείο ήταν ο Πάρις Τζιφόπουλος, ο οποίος έβαλε τις βάσεις της ίδρυσης της Ουρολογικής Κλινικής τα έτη 1958-1959. Ο ίδιος, το έτος 1962-1963, ενώ υπηρετούσε στην τότε λειτουργούσα υγειονομική μονάδα 272 ΗΣΝΔ, που ήταν εγκατεστημένη στο κτίριο που σήμερα στεγάζεται η Νομαρχία, εκάλυπτε ουρολογικά και το Νοσοκομείο.
Τακτικά η Ουρολογική Κλινική του 424 ΓΣΝΕ άρχισε να λειτουργεί από το έτος 1964 με πρώτο Διευθυντή της τον Ανδροκλή Ζερβάκη μέχρι το 1970.
Οι επόμενοι Διευθυντές ήταν οι:
Κολιάκος Ανδρέας (1970-1971)
Τσάλεζας Σωτήριος (1971-1974)
Αντωνίου Δημήτριος (1974-1981)
Διαμαντόπουλος Ευάγγελος (1981-1982)
Αντωνίου Δημήτριος (1982-1984)
Διαμαντόπουλος Ευάγγελος (1984-1985)
Κολιάκος Ανδρέας (1985-1988)
Κιούπιολης Γεώργιος (1988-1995)
Χριστοδούλου Σωτήριος (1995-1996)
Κιούπιολης Γεώργιος (1996-1999)
Σαρήπουλος Δημήτριος (1999-σήμερα)
Θεαγένειο Α.Ν.Θ.
Η ουρολογική κλινική του Θεαγενείου ανεπτύχθη το 1976 από τον Υφηγητή κ. Βούρο Δημήτριο. Επειδή το νοσοκομείο αποτελεί Ογκολογικό κέντρο η Ουρολογική κλινική ανέπτυξε περισσότερο την Ουρογεννητική Ογκολογία. Μετά την αποχώρηση του κ. Βούρου το 1986 την διεύθυνση της κλινικής ανέλαβε ο κ. Ιωάννης Βακαλίκος Ιωάννης μέχρι το 2004 και ο κ.Σάββας Πεφτουλίδης από το 2004 έως σήμερα.
Β Νοσοκομείο ΙΚΑ «Παναγία»
Στο το Β' Νοσοκομείο ΙΚΑ, που προηγουμένως ήταν η ιδιωτική κλινική «Παναγία» ιδρύθηκε Ουρολογική Κλινική το έτος 1977. Πρώτος διευθυντής ήταν ο κ. Παπαδόπουλος Δημήτριος μέχρι το 1984, επόμενοι διευθυντές ήταν ο κ.κ. Μπελιβάνης Ιωάννης (1984-20), Δημόπουλος (----) και Ιωσηφίδης Ιωάννης (200-σήμερα)
Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου»
Με την έναρξη της λειτουργίας του, το Νοσοκομείο απασχολούσε ως ειδικό Ουρολόγο μόνο τον κ.Αλέξανδρο Γιακουμέλο. Πλήρως επανδρωμένη Ουροολογική Κλινική απέκτησε το 2003, όταν ιδρύθηκε η Β' Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική του ΑΠΘ, που προήλθε από την Α' Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς». Ιδρυτής και Διευθυντής ήταν ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Γιαννακογιώργος μέχρι το 2004. Στη συνέχεια Διευθυντής διετέλεσε ο Καθηγητής κ. Βασίλειος Κατσίκας (2004-2009), ενώ από το 2009 μέχρι σήμερα Διευθυντής είναι ο Καθηγητής κ.Ευάγγελος Ιωαννίδης.
Γενικά
Από το 1926, όταν ο πρώτος ουρολόγος έφθασε στην Θεσσαλονίκη μέχρι σήμερα ασφαλώς και έχει συντελεσθεί μεγάλη πρόοδος.
Ως θεσμικούς σταθμούς της εξέλιξης μπορούμε να παραδεχθούμε κατ' αρχήν τις χρονολογίες που ιδρύθηκαν και λειτούργησαν οι αναφερθείσες ουρολογικές κλινικές. Άλλος σταθμός εξέλιξης είναι η ίδρυση της Ουρολογικής Εταιρίας Βορείου Ελλάδος το έτος 1964 από τον καθηγητή Μαλαμίτση Βασίλειο, που συνέβαλε σημαντικά στην επικοινωνία των ουρολόγων και στην επιμόρφωση των νεοτέρων συναδέλφων. Η καθιέρωση επίσης των διανοσοκομειακών συνεδρίων από τις κλινικές είναι ένας ακόμη σταθμός εξέλιξης. Αλλά και το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν επτά Νοσοκομεία που διαθέτουν Ουρολογικές κλινικές, πέντε εκ των οποίων («Άγιος Δημήτριος», «Ιπποκράτειο», «Γ.Γεννηματάς», «Παπαγεωργίου», και Β' Νοσοκομείο ΙΚΑ) μπορούν να εκπαιδεύουν και να δίνουν πλήρη ειδικότητα σε νέους ουρολόγους και να εκπονούνται διδακτορικές διατριβές με σοβαρά επιστημονικά θέματα, αποδεικνύει περίτρανα ότι το επίπεδο της Ουρολογίας είναι υψηλό και υπάρχει δυναμική για περαιτέρω πρόοδο.
Όμως και ο ιδιωτικός τομέα δεν υστερεί. Παλαιότερες κλινικές και νεότερα μεγάλα συγκροτήματα διαθέτουν άριστα οργανωμένες ουρολογικές κλινικές και πολλοί αξιόλογοι παλαιοί και νέοι ουρολόγοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με μεγάλη επιτυχία.
Η αλματώδης, εξάλλου, πρόοδος στην υλικοτεχνική υποδομή που έχει συντελεστεί κυρίως από την δεκαετία του '40 και μετέπειτα, έδωσε σε όλες τις ειδικότητες της ιατρικής τεράστια ώθηση και πλούτισε τις διαγνωστικές και θεραπευτικές δυνατότητές τους. Ειδικότερα για την ουρολογία μπορούμε να αναφέρουμε συνοπτικά: καθετήρες, ράμματα, διαγνωστικές και θεραπευτικές ουσίες, βελόνες βιοψίας, ψυχρός φωτισμός, κυστεοσκόπια, ενδοσκόπια άκαμπτα και εύκαμπτα, λαπαροσκόπια, υπέρηχοι, laser, μηχανήματα λιθοθρυψίας, τομογράφοι κά.
Στην εξέλιξη της ουρολογίας συνέβαλε επίσης η ανάπτυξη νέων κλάδων και ειδικοτήτων της ιατρικής, με την βοήθεια και συνεργασία των οποίων αυξήθηκε η έκταση, το βάθος και η ποιότητα της επιστημονικής προσφοράς.
Και βέβαια στην όλη πρόοδο και εξέλιξη της Ουρολογίας η Θεσσαλονίκη δεν έμεινε αδρανής, αλλά ακολούθησε «κατά πόδας» την εξελικτική πορεία της.
Ουρολόγοι ιδιώτες, νοσοκομειακοί, πανεπιστημιακοί, που έχουν ειδικευθεί ή έχουν κάνει μετεκπαίδευση στο εξωτερικό διατηρούν την επικοινωνία τους με τα ουρολογικά κέντρα και ενημερώνονται συνεχώς σε μεθόδους και τεχνικές εξελίξεις στο διαγνωστικό και θεραπευτικό πεδίο.
Έτσι, όταν έγιναν οι πρώτες μεταμοσχεύσεις νεφρών στην πόλη μας, οι ουρολόγοι συνεργάστηκαν και συνέβαλαν στην επιτυχία τους.
Η αντιμετώπιση κακοηθών όγκων της ουροδόχου κύστης με την δημιουργία νεοκύστεων πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Χατζηχρήστου Γεώργιο και συνεχίζεται από τους σύγχρονους ουρολόγους βελτιούμενη με διάφορες τεχνικές.
Η εξωσωματική λιθοθρυψία, που επέφερε μεγάλη μεταβολή στους τρόπους αντιμετώπισης της λιθιάσεως του ουροποιητικού, άρχισε να εφαρμόζεται στην πόλη μας το έτος 1989, όταν ο χειρουργός κ. Σδρόλιας Αθανάσιος εγκατέστησε τον πρώτο λιθοθρύπτη τύπου Dornier, για να ακολουθήσει μετά η εγκατάσταση άλλων παρόμοιων μονάδων
Σημαντικό περαιτέρω βήμα προόδου αποτέλεσε η εφαρμογή της ριζικής προστατεκτομής για καρκίνο του προστάτη, που ήδη διενεργείται σε πολλές κλινικές της Θεσσαλονίκης, την οποίαν πρώτος εφάρμοσε ο ιδιώτης Ουρολόγος κ. Παναγιώτης Λαμπανάρης το 1985.
Άλλο σημαντικό σταθμό εξέλιξης αποτέλεσε η εφαρμογή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής στην Ουρολογία που σήμερα εφαρμόζεται τόσο στην χειρουργική του ανώτερου ουροποιητικού όσο και στην ριζική προστατεκτομή. Επιπλέον, πρέπει να τονισθεί η ανάπτυξη της υπο-ειδικότητας της ουρολογίας, της Ανδρολογίας. Ο κλάδος αυτός έχει αρχίσει σιγά-σιγά να εξελίσσεται από 15ετίας περίπου και σήμερα ευρίσκεται σε υψηλότατο επίπεδο τόσο στο ερευνητικό όσο και στο θεραπευτικό πεδίο. Επιβεβαίωση τούτων αποτελεί η δημιουργία του «ΚΕΣΑΥ», Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας, καθώς και της Μονάδας Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΜΜΟΠ) όπου διευθύνεται από τον Kαθηγητή κ. Δημήτριο Χατζηχρήστου και προσφέρει υπηρεσίες εφάμιλλες των ειδικών κέντρων του εξωτερικού.
Σταθμός στην εξέλιξη της Ουρολογίας στη Β.Ελλάδα ασφαλώς ήταν και η λειτουργία της ΟΥΕΒΕ σε δικό της ιδιόκτητο χώρο τα εγκαίναι του οποίου έγιναν τον Νοέμβριο του 2006 επί Προεδρείας της ΟΥΕΒΕ από τον κ. Βασίλειο Κατσίκα. Και τούτο διότι, όπως στην πρόσκληση αναφέρεται "ο χώρος αυτός θα αποτελέσει αφετηρία για την ευόδωση των στόχων της Εταιρίας και της παροχής όσο το δυνατόν περισσότερων και υψηλότερης ποιότητας ευκαιριών επιμόρφωσης και ενημέρωσης για όλους μας, ιδιαίτερα όμως για την νέα γενιά των Ουρολόγων της Βόρειας Ελλάδας"
Με όσα μέχρι τώρα έχουν αναφερθεί μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι η Ουρολογία στην Θεσσαλονίκη ευρίσκεται σε υψηλό επίπεδο και ότι τραβάει εμπρός!